మా తాతగారి కాలంనాటికి మా వూళ్లో కరెంటు లేదు. ఆముదపు దీపాలు మినహా, కరెంట్‌ బల్బ్‌ ని కూడా కళ్ళ చూడకుండానే ఆయన కాలం చేశారు. మా నాన్నగారి కాలం వచ్చేస రికి కరెంట్‌ రాలేదు కానీ, రేడియోలు, గ్రామఫోన్లూ ఉండేవి. కాకపోతే ఆ రేడియోలు, మోటారుకార్లలో వాడే పెద్దసైజు బ్యాటరీల సాయంతో పనిచేసేవి. మా వూరి మొత్తం జనాభాలో, ఆరోజుల్లో, యాభయి మైళ్ల దూరంలో వున్న బెజవాడకి వెళ్లి, సినిమా చూసొ చ్చిన పెద్దమనిషి మా నాన్న గారు ఒక్కరే. ఆ మాటకి వస్తే ఆయన తప్ప, రైలుని చూసిన వాళ్ళు కానీ, బస్సు ఎక్కిన వాళ్ళు కానీ, మా వూళ్లో ఎవరూ లేరని కూడా చెప్పుకునే వారు. ఇక మా అమ్మ. కట్టెల పొయ్యి ముం దు కూర్చుని, పొగచూరిన వంటింట్లో పదిమందికి వండి వార్చేది. ఆమె సామ్రాజ్యంలో రకరకాల పొయ్యిలు ఉండేవి. పాలు కాగబెట్టడానికి దాలి గుంట, కాఫీ కాచుకోవడానికి బొగ్గులకుంపటి, వంట చేయడానికి మూడు రాళ్ల పొయ్యి, ఇలా దేనికి దానికి విడివిడిగా ఉండేవి. ఇక పెరట్లో బావి ప్రక్కన స్నానాల కోసం కాగులో నీళ్ళు మరగపెట్టడానికి మరో పెద్ద పొయ్యి సరేసరి. దాలిగుంట విషయం ప్రత్యేకంగా చెప్పుకోవాలి. వంటింటి వసారాలోనే ఓ మూలగా ఉండేది. నిప్పంటించిన పిడకలను ఆ దాలిగుంటలో దొంతరగావేసి పాలకుండని వాటిపై ఉంచి, పైన ఒక రాతిపలకని కప్పేవారు. సన్నటి సెగపై ఆ పాలు తీరిగ్గా కాగేవి. ఎరగ్రా కాగిన ఆ పాలపై, అరచేతి మందాన మీగడ కట్టేది. మర్నాడు, ఆ కుండలోని పెరుగుని నిల బడి వయ్యారంగా కవ్వంతో చిలికేవారు.
మజ్జిగ నీటి పై తెట్టెలా కట్టిన తెల్లటి వెన్నని చేతుల్లోకి తీసుకుని, అరచేతిలో ఎగురవేస్తూ ముద్దగా చేసేవారు. పక్కన నిలబడి ఆశగా చూసే చిన్న పిల్లలకి చిన్నచిన్న వెన్న ముద్దలు పెట్టే వాళ్ళు. ‘ఆహా ఏమి రుచి!’ అని లొట్టలు వేస్తూ తినేసి, ఆటల్లోకి జారుకునే వారు. మగవాళ్ల సం గతేమో కానీ, ఆడవాళ్లకి ఆ రోజుల్లో చేతినిండా పనే. భోజనాలు కాగానే, అంట్లగిన్నెలు సర్దేసి, వంటిల్లు ఆవు పేడతో అలికేవారు. బాదం ఆకులతో విస్తళ్ళు కుట్టేవారు. రోకళ్లతో వడ్లు దంచేవారు. ఇంటికి దక్షి ణాన ఉన్న పెద్ద రాతి రోటిపై కూర్చుని పప్పు రుబ్బే వారు. ఈపనులు చేయడానికి విడిగా పనిమనుషులు ఉన్నా వారితో కలిసి ఈ పనులన్నీ చేసేవారు. వాటితో పాటు శ్రమ తెలియకుండా పాటలు పాడుకునేవారు. విలువ కట్టని వారి శ్రమా, విలువ కోరని వారి నిబద్ధతా చిన్ననాటి జ్ఞాపకాల దొంతర్లలో పదిలంగా ఉండిపోయాయి. ఇక మారోజులు వచ్చే సరికి, రోజు లు పూర్తిగా మారిపోయాయి. కట్టెల పొయ్యిలు పో యి, గ్యాస్‌ స్టవ్‌లు వచ్చాయి. నీళ్ల కాగుల్ని బాయిలర్లు భర్తీ చేశాయి. కరెంట్‌ దీపాలు వచ్చి లాంతర్లని వెనక్కి నెట్టేశాయి. కరక్కాయ సిరాలు, పుల్ల కలాలు తరు వాతి రోజుల్లో రూపాలు మార్చుకుని ఫౌంటెన్‌ పెన్ను లుగా, బాల్‌పాయింట్‌ పెన్నులుగా అవతరించాయి. రూపాయికి పదహారణాలు అనే లెక్క కాస్తా నూరు నయాపైసలుగా మారింది. బేడలూ, పావలాలు, అర్ధణాలూ, కానులూ, చిల్లికానులూ జేబుల్లోంచి జారిపోయి నిగనిగలాడే రాగి నయా పైసలు, నికెల్‌ నాణేలు చెలామణిలోకి వచ్చాయి.
రామాయణ కాలంనుంచీ ఎరిగిన ఆమడలు, కోసులు, మైళ్ళు కాలగర్భంలో కలిసిపోయి, కిలోమీటర్‌ రాళ్ళు రోడ్లపై వెలిశాయి. ఏడాదికోమారు జరిగే తిరుణాళ్లు నిత్యకృత్యంగా మారి, అశ్లీల నృత్యాల వేదికలుగా మారిపోతున్నాయి. కోలాటాలు, పందిరి నాటకాలు, హరికథలు, బురక్రథలు, పిట్టలదొర కథలు చరిత్రపు టల్లో చేరి కనుమరుగవుతున్నాయి. ఆరోజుల్లో సెల వులు ఇస్తే చాలు, పిల్లలంతా పల్లెటూళ్లకి పరిగెత్తే వా ళ్ళు. ఇన్ని రకాల ఆటలుంటాయా అనేట్టు అనేక రకాల ఆటలతో, పాటలతో కాలం గిర్రున తిరిగిపోయేది. అష్టాచెమ్మాలు, తొక్కుడు బిళ్లలు, వామన గుంటలు, వెన్నెలముద్దలు, వైకుంఠపాళీలు, పచ్చీసాటలు, చిం తపిక్కలు, బావుల్లో ఈతలు, వాగు ఒడ్డున కబడ్డీ పోటీ లు, ఒకటేమిటి, ఒక జీవితానికి సరిపడా ఆనందాన్ని గుండెల్లో నింపేసుకుని, ఇంకా ఇంకా ఇలాగే రోజుల్ని సరదాగా గడపాలన్న కోరికని మనసులోనే చంపేసు కుని, పాడు సెలవులు అప్పుడే అయిపోయాయా అని నిట్టూరుస్తూ బడిబాట పట్టేవాళ్ళు. ఇక మా పిల్లల కాలం వచ్చేసరికి, మాయాబజారు సినిమాలో మాది రిగా, కళ్లముందు ప్రపంచం ఒక్క మారుగా మారిపో యింది. గతం తలచుకోవడానికే మిగిలింది. చిన్నత నంలో చూసినవేవీ, ఈనాడు కలికానికి కూడా కానరా వడం లేదు. జీవితం, ఇంత చిన్నదా అనిపించేలా, వి న్న పదాలు, చూసిన దృశ్యాలు, ఆడిన ఆటలు, పాడి న పాటలు కనురెప్పలకిందే కరిగి పోతున్నాయి. జ్ఞాపకాల పొరల్లోకి జారిపోతున్నాయి.
ఆ గురుతుల దారుల్లో వెనక్కి వెడుతుంటే, జొన్నచేల నడుమ కాలిబాటలో పరుచుకున్న దోసతీగెలూ, లేత జొన్న కంకుల్ని వొడుపుగా కొట్టి తీసి వేయించిన ఊచ బియ్యం, రోజూ తినే వరి అన్నానికి, ఎప్పుడో ఒక ప్పుడు సెలవిచ్చేసి, పని వాళ్ళు వండిన జొన్నన్నంతో కూడిన మృష్టాన్న భోజనం, వరికళ్లాల సమయం లో, కొత్త వడ్లు కొలిచి, కొనుక్కుతినే కట్టె మిఠాయి, సాయంత్రం చీకటి పడేవేళకు, మైకులో ఊరంతా వినవచ్చే పంచాయితీ రేడియోలో సినిమా పాటలు, వెన్నెల్లో ఆరుబయట నులకమంచాలపై పడుకుని ఊకొడుతూ వినే అమ్మమ్మ కథలూ, ఏవీ ! అవేవీ! ఎక్కడా కనబడవేం! ఇవన్నీ ఒకనాడు వున్నాయని అన్నా, కంప్యూటర్లతో ఒంటరిగా ఆడుకునే ఈనాటి పిల్లలు నమ్ముతారా?? కళ్లతో చూసిందే నమ్ముతాం అని వాళ్లంటే మీరేం చేస్తారు?
– భండారు శ్రీనివాసరావు, 9849130595
