కోర్టుల్లో వెలువరించే తీర్పులు, జడ్జిలపై ఈమధ్యకాలంలో విమర్శలు వస్తున్నాయని.. సమాజానికి ఇదంత మంచిది కాదన్నారు తదుపరి సీజేఐ యు యు లలిత్. తాము అంతిమంగా ప్రజా సేవకులమేనని, ఏ నిర్ణయం తీసుకున్నా ప్రజా శ్రేయస్సును దృష్టిలో పెట్టుకునే చేస్తామని స్పష్టం చేశారు. అయితే.. తాము ఇచ్చే తీర్పులు సమాజం ఆశించే విధంగా ఉన్నాయో లేదా చూసే హక్కు ప్రజలకు ఉందన్నారు. సద్విమర్శలు అయితే తాము కూడా స్వీకరిస్తామన్నారు.
‘‘న్యాయ ప్రక్రియ వేగవంతమైనది, వేగవంతమైనదిగానే ఉండాల్సిన అవసరం ఉందన్నారు జస్టిస్ లలిత్. ఏదైనా న్యాయ వ్యవస్థ యొక్క ముఖ్య లక్షణం స్పష్టత, స్థిరత్వం అని చెప్పుకొచ్చారు. అయితే.. అస్థిరమైన అభిప్రాయాలు న్యాయవ్యవస్థ మొత్తానికి ఇబ్బందిగా మారుతుంటాయని అభిప్రాయం వ్యక్తం చేశారు. పెండింగ్‌లో ఉన్న అన్ని సమస్యలను త్వరగా, సమర్థవంతంగా పరిష్కరించాలని, రాజ్యాంగాన్ని అర్థం చేసుకోవడం.. చట్టాన్ని రూపొందించడం సుప్రీంకోర్టు పని అని తెలిపారు. పెండింగ్‌లో ఉన్న సమస్యలపై మనం ఎంత త్వరగా చేయగలిగితే, అది మంచిది అని అభిప్రాయపడ్డారు. రాజ్యాంగపరమైన అంశాలను వీలైనంత త్వరగా పరిశీలించేందుకు రాజ్యాంగ ధర్మాసనాలను ఏర్పాటు చేయాలని ఆయన అన్నారు.
కాగా, న్యాయమూర్తులు, న్యాయస్థానాల విమర్శల సమస్య గురించి కూడా CJI-గా నియమితులు అయిన వ్యక్తి విస్తృతంగా మాట్లాడారు. తాము అంతిమంగా ప్రజా సేవకులం మాత్రమేనని, ఏ నిర్ణయం తీసుకున్నా ప్రజా శ్రేయస్సు కోరే తీసకుంటామని స్పష్టం చేశారు. తీర్పులు సమాజం ఆశించే విధంగా ఉన్నాయో లేదో చూసే హక్కు ప్రజలకు ఉందన్నారు. అయితే కోర్టులు, తీర్పులపై చేసే విమర్శలు హద్దుల్లో ఉండాలని ఆయన నొక్కి చెప్పారు.
అదే సమయంలో తప్పనిసరిగా గీయవలసిన గీత ఉండాలని, దృక్కోణం తీసుకోవడంలో న్యాయమూర్తి తప్పు చేశారని ప్రజలు భావిస్తే వారిని విమర్శించక తప్పదన్నారు. ఏ విమర్శ అయినా న్యాయవ్యవస్థ కూడా కొన్నిసార్లు దిద్దుబాట్లు చేయగలదని సూచించే అంశం. ఏ ప్రజాస్వామ్యంలోనైనా ఇది ఆరోగ్యకరమైన సంకేతం, కానీ విమర్శలు హద్దుల్లో ఉండాలన్నారు.
ఇక.. పబ్లిక్ ఇంట్రెస్ట్ లిటిగేషన్స్ (పిఐఎల్‌లు) గురించి మాట్లాడుతూ.. పిఐఎల్ ఒక అద్భుతమైన ఆలోచన అన్నారు జస్టిస్ లలిత్. ‘‘కొలీజియం వ్యవస్థను, నియామకాలలో తనిఖీలు.. బ్యాలెన్స్ లను నిర్ధారించడంలో అది పోషిస్తున్న పాత్రను కూడా ప్రశంసించారు. కొలీజియం సిఫార్సులపై ఎగ్జిక్యూటివ్‌తో మా అనుభవం కొన్ని సిఫార్సులను మినహాయించి చాలా సానుకూలంగా.. ప్రోత్సాహకరంగా ఉంది. ఈ మొత్తం నియామక ప్రక్రియలో ప్రతి ఏజెన్సీ తన పనిని నిర్వహిస్తోంది. ఇవి గొడవలు కావు. ఇవి అమలులో ఉన్న తనిఖీలు, బ్యాలెన్స్ లు. సుప్రీంకోర్టు ఐదుగురు సభ్యుల ధర్మాసనం కొలీజియం వ్యవస్థపై స్టే విధించింది. ఆ దిశగా కృషి చేయాలి. అది కొలీజియంలోని ప్రతి సభ్యుని విధిగా ఉండాలి.” అన్నారు. కానీ పారదర్శకతకు కూడా పరిమితులున్నాయి. నియామకాలకు సంబంధించిన ప్రతి విషయాన్ని బహిరంగంగా ఉంచడం సాధ్యం కాదు అని జస్టిస్ లలిత్ అభిప్రాయపడ్డారు.